Aktinidia

Actinidia

Aktinidie pstrolistne w Ogrodzie Botanicznym w Poznaniu
Aktinidie pstrolistne w Ogrodzie Botanicznym w Poznaniu

Kiwi jak agrest

Aktinidia to rodzaj pnączy, który obejmuje kilkadziesiąt gatunków, w naszych ogrodach zazwyczaj uprawia się mrozoodporną aktinidię ostrolistną (Actinidia arguta) i aktinidię pstrolistną (Actinidia kolomikta). Te wytrzymałe, odporne na wymarzanie i zdrowe pnącza ogrodowe rodzą we wrześniu i październiku słodkie, aromatyczne owoce. Wymagają żyznej, wilgotnej gleby o lekko kwaśnym lub neutralnym odczynie. Aktinidie są zazwyczaj roślinami dwupiennymi: występują w formie żeńskiej i męskiej (aby żeńska forma wydała owoce musi być zapylona przez formę męską); przy większych nasadzeniach wystarczy jeden okaz męski na kilka żeńskich; aktinidie sadzi się co około 5 m.

Niewielkie owoce aktinidii pstrolistnej, przypominają trochę kiwi, trochę agrest i są bogate w witaminę C. Znane nam jadalne kiwi to owoce aktinidii chińskiej (Actinidia sinensis), która w naszych warunkach niestety wymarza.

+

Rodzina: Aktinidiowate (Actinidiaceae)
Wzrost: do 4-10 m
Stanowisko: słońce, półcień
Gęstość sadzenia: pojedynczo, co 2-5 m
Podpory: pergole, kratki, liny
Waga 1m2: ok. 20 kg


Gatunki i odmiany

Aktinidie obejmują kilkadziesiąt gatunków i są popularnymi roślinami owocowymi i ozdobnymi uprawianymi w ciepłych krajach azjatyckich. W naszych ogrodach możemy uprawiać dwa z nich:

  • Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) – roślina o pięknych, skórzastych, ciemnozielonych liściach. Rośnie szybko (przyrost nawet do 3 m rocznie). Popularne osobniki żeńskie: „Geneva”, „Jumbo”, „Rogów”; męskie: „Weiki”, obupłciowe: „Issai” (na jednej roślinie występują zarówno męskie jak i żeńskie kwiaty).
  • Aktinidia pstrolistna (Actinidia kolomikta) – jej liście pięknie przebarwiają się na biało i różowo – u co najmniej dwuletnich osobników, obficiej na osobnikach męskich, na stanowisku nasłonecznionym. Osobniki żeńskie wydają małe, słodkie owoce w gładkiej skórce. Pnącze można przycinać (najlepiej po okresie wegetacyjnym lub tuż przed). Popularne osobniki żeńskie: „Dr Szymanowski”, „Sentyabrskaya”; męskie: „Adam”.

Podpory

Pędy aktinidii owijają się wokół podpór; jest to roślina krzaczasta, „niezdyscyplinowana”. Jej długie, drewniejące pędy nieustannie poszukują kolejnych elementów, wokół których mogłyby się owinąć i wspiąć. Nadaje się na liny, kratki i kratownice, pergole – belki z elementami poziomymi. Aktinidie dorastają do sporych rozmiarów, podpora powinna mieć minimum 2 m wysokości i 3 m szerokości.


/ Inne pnącza