Parthenocissus quinquefolia
Chwastobluszcz…
Winobluszcz pięciolistkowy powszechnie nazywany „dzikim winem” to jedna z najpowszechniej występujących u nas roślin pnących. Dzięki dużej sile wzrostu i małym wymaganiom co do stanowiska oraz gleby porasta budynki, płoty, słupy energetyczne i balkony w całej Polsce; bardzo skutecznie się rozsiewa, stąd wielość spontanicznych stanowisk. Liście na długich ogonkach, pięciolistkowe, ząbkowane, zielone przebarwiające się jesienią w różnych odcieniach czerwieni. Kwiaty niepozorne, zielonkawobiałe, zebrane w baldachogrona. Owoce – ciemnoniebieskie lub granatowe jagody, jesienią pokryte nalotem, są pokarmem wielu gatunków ptaków. Roślina ma wiele zalet ale zdecydowanie nie jest to pnącze szlachetne, określenie „chwastobluszcz” to tylko taki żarcik, ale…
Winobluszcz pięciolistkowy wspina się dzięki wijącym się pędom, wąsom czepnym i przylgom. Skuteczność zasiedlania nowych stanowisk jest powodem dla którego bywa uznawany za gatunek inwazyjny, choć dotychczas nie pojawia się w oficjalnym spisie takich roślin ogłaszanych przez GDOŚ. Więcej piszemy o tym na stronie poświęconej winobluszczowi zaroślowemu, roślinie bardzo podobnej i blisko spokrewnionej.
+
Rodzina: Winoroślowate (Vitaceae)
Wzrost: do 12 m
Przyrost roczny: 1-2 m
Stanowisko: słońce, półcień, cień
Gęstość sadzenia: pojedynczo, 1-2 m
Podpory: kratki, liny, pergole, mury
Waga 1m2: ok. 15 kg
Odmiany
Parthenocissus quinquefolia var. murorum – odmiana murowa o wąsach czepnych wyposażonych w przylgi, dzięki czemu rośnie nie tylko przy podporach ale także samodzielnie pnie się po nawet gładkich powierzchniach. P. quinquefolia „Yellow Wall” – jesienią liście przebarwiają się na żółto. P. quinquefolia „Troki” – wyselekcjonowana w Polsce odmiana o głębszym wybarwieniu liści, jesienią czerwonych. P. quinquefolia „Star Showers” – forma pstrolistna.
Podpory
Winobluszcz zagospodaruje niemal każdą podporę: słup, nagą ścianę, kratę, pergolę, trejaż, każdy układ lin rozmieszczonych poziomo i pionowo. Gatunek ma w swoim arsenale trzy techniki pięcia się w górę: wijące się pędy, wąsy czepne i przylgi. Różne egzemplarze mają te cechy rozwinięte w różnym stopniu, odmiana „murorum” to selekt, który wykształca najwięcej przylg więc jest najbardziej samoczepny. Z punktu widzenia uprawy ta uniwersalność bywa raczej wadą ponieważ konstruując podporę nie mamy gwarancji że roślina z niej nie „ucieknie”. Jeżeli stawiamy na przylgi i samodzielność rośliny w tym zakresie (brak sztucznej podpory) prawdopodobnie lepiej sadzić odmianę „murorum” która zagwarantuje sukces.
Jeżeli zamierzamy stworzyć podporę – np. liny – prawdopodobnie lepiej postawić na bardzo podobny, pokrewny gatunek – winolbuszcz zaroślowy, który jest pozbawiony przylg i powinien się tej podpory trzymać, to znaczy nie przechodzić na elewacje.